Từ lúc biết tin quán café sẽ bị đập bỏ mình đã chửi thề, nhưng đúng là ko ngờ họ đủ can đảm để đập đi 1 phần lịch sử. Thôi đành nhắn nhủ các bạn CS là các bạn đang bắn súng trường vào quá khứ đấy X-(
Bài viết đăng trên tuanvietnam.net
Một phần hồn của Sài Gòn lại ra đi…
Tác giả: Thanh Tùng
Với chúng tôi, những người dân Sài Gòn (cũ), vẫn cần lắm những mảnh hồn của phố như quán café Givral, nơi từng là biểu tượng của một thời của những tâm hồn yêu nước, sôi nổi, bất vụ lợi.
Tiệm cafe Givral- một "nhân chứng" sống đã qua đời
Mới sáng nay nghe bà vợ nói: "Anh ơi, họ đập quán café Givral rồi!". Tôi bàng hoàng. Vậy là một phần hồn của thành phố lại ra đi. Như nhiều người dân Sài Gòn cũ, tôi cũng đã từng đến đây với bạn bè, gia đình, người thân để nhìn đường phố thân yêu. Nhiều người dân lấy vội chiếc điện thoại di động để chụp những bức ảnh cuối cùng trước khi tiệm Givral đi vào dĩ vãng.
Cảm giác ấy cũng tiếc nuối như nhìn cột đồng hồ Orient trên đường Nguyễn Huệ, bao nhiêu năm là trung tâm để chụp hình cho đường hoa của thành phố, nay thay vào đó là con mắt thao láo mang nhãn hiệu ngân hàng ANZ. Nhiều người dân đã viết bài phản đối, đòi xây lại cột đồng hồ Orient như cũ. Thế nhưng mong ước đó biết bao giờ mới được thực hiện.
Quán café Givral là nơi ngày ngày một Người Việt trầm lặng nổi tiếng- nhà tình báo Phạm Xuân Ẩn hàng ngày dắt chú chó berger của mình đến ăn sáng, đọc báo trước khi bắt đầu một ngày mới, một cuộc chiến mới. Ảnh: tác giả cung cấp
Có rất nhiều bài hát về Thủ đô Hà Nội, về những con đường hoa sữa, về phố cổ, về Hồ Tây... Trong khi chưa có nhiều bài hát về Sài Gòn cũ, ngoại trừ bài Mùa xuân trên thành phố Hồ Chí Minh. Thế nhưng, trong tim những người dân thành phố chúng tôi, vẫn thấy gắn bó với những gì ruột thịt. Đó là Toà Thị chính, chợ Bến Thành, khách sạn Continental, cột đồng hồ Orient,... và tiệm café Givral trên góc đường Đồng Khởi - Lê Lợi.
Đối với nhiều người, tiệm café Givral là "nhân chứng" sống cho nhiều đổi thay và biến động lịch sử. Đây là nơi Graham Green đã lấy bối cảnh chính cho câu chuyện Người Mỹ trầm lặng, là nơi ngày ngày một Người Việt trầm lặng nổi tiếng- nhà tình báo Phạm Xuân Ẩn hàng ngày dắt chú chó berger của mình đến ăn sáng, đọc báo trước khi bắt đầu một ngày mới, một cuộc chiến mới.
Đối với thế hệ chúng tôi, những người như ông Ẩn là một thần tượng. Ông là biểu tượng của thế hệ trí thức miền Nam, sẵn sàng hy sinh tất cả cho độc lập. Ông yêu quý những người bạn Mỹ, yêu văn hoá Mỹ, nhưng không thể chấp nhận người Mỹ đưa quân đội đến xâm lược Việt Nam. Ông đã có những đóng góp âm thầm mà lớn lao làm thay đổi cục diện chiến tranh.
Nhiều người trí thức Sài Gòn cũ sau khi đọc tiểu thuyết Điệp viên hoàn hảo - viết về ông, đã nhìn thấy bóng dáng mình trong đó. Ông không còn nữa, nhưng những kỷ niệm về ông vẫn còn đọng lại trong trang sách Điệp viên hoàn hảo, trong quán café Givral mà mỗi lần đến đó, chúng tôi đều tự nhủ phải sống sao cho xứng đáng với những anh hùng như Phạm Xuân Ẩn.
Đang mất dần đi sự đặc sắc của "Viên ngọc Viễn đông"
Xét về khía cạnh kinh tế đơn giản, thì việc đập bỏ cư xá Eden có thể mang lại giá trị kinh tế đáng kể cho thành phố, cho khu đất vàng ở trung tâm. Thế nhưng điều đó cũng khiến Sài Gòn cũ trong mắt khách du lịch, trong tim người dân thành phố mất đi cái gì đó đặc sắc của một thành phố đã từng một thời là Hòn ngọc Viễn đông.
Những giá trị cổ đó cũng có giá trị kinh tế không nhỏ nếu chúng ta biết tận dụng, khai thác. Lẽ ra, chúng ta vẫn có thể vừa bảo tồn các công trình nổi tiếng, vừa xây dựng những trung tâm hiện đại như khách sạn cổ Ascott giữa khu phố xá hiện đại của thành phố Singapore.
Quán Givral, nhà sách Xuân Thu... các công trình nổi tiếng của cư xá Eden, là văn hoá của người Sài Gòn, hồn của người Sài Gòn. Ảnh: Tác giả cung cấp & fahasasg.com.vn
Chúng tôi đã từng hy vọng những nhà hoạch định chính sách sẽ lưu ý đến bản sắc văn hoá của thành phố khi cải tạo khu cư xá Eden - phía trong có thể là một toà nhà cao tầng hiện đại, nhưng bên ngoài vẫn giữ nét cổ của cư xá Eden, của quán café Givral xưa kia.
Giữ gìn quán Givral, nhà sách Xuân Thu, rạp Măng non, các công trình nổi tiếng của cư xá Eden, là giữ gìn văn hoá của người Sài Gòn, hồn của người Sài Gòn, lịch sử của thành phố Sài Gòn cũ. Ai có lòng với thành phố này cũng không thể để lịch sử của mình bị đập bỏ không thương tiếc như vậy.
Nay, quán café Givral đã "qua đời". Chỉ mong rằng sau này, nơi đây, trước cửa quán café Givral cũ, sẽ có một bức tượng nhỏ của một người đàn ông mảnh khảnh bên cạnh một chú chó berger cao lớn với dòng chữ: "Phạm Xuân Ẩn - nhà tình báo huyền thoại". Với chúng tôi, những người dân Sài Gòn, vẫn cần lắm những mảnh hồn của phố như quán café Givral, nơi từng là biểu tượng của một thời của những tâm hồn yêu nước, sôi nổi, bất vụ lợi.
Bỗng trong tôi, ca từ đẹp và buồn của cố nhạc sĩ tài danh Trịnh Công Sơn, về nỗi tiếc nhớ những cái đẹp mộng ảo mà rất thực, lại như hiển hiện: "... Đã mấy lần thu sang/ Công viên chiều qua rất nắng/ Chuyện chúng mình ngày xưa/ Anh ghi bằng nhiều thu vắng/ Đến thu này thì mộng nhạt phai ..."
